Η 25η Μαρτίου είναι για τους Έλληνες μια υπενθύμιση της ψυχικής τους δύναμης. Πόσοι λαοί κατάφεραν να αποκτήσουν ανεξαρτησία και εθνική συνείδηση μετά από 400 και πλέον χρόνια σκλαβιάς σε ξένο λαό;
Δε θα πω την ιστορία, άλλωστε η Ιστορία είναι γραμμένη στα βιβλία κι αν δεν είναι εκεί, τότε θα μπορέσετε να τη διαβάσετε στην καρδιά του καθενός μας. Μόνο να θυμίσω σε όσους ακούσουν τον Εθνικό Ύμνο σήμερα, ότι οι στίχοι του ετούτη τη γιορτή υμνούν και αποθανατίζουν.
Στο εδώδιμο της υπόθεσης τώρα: Είναι γεγονός ότι πάντα μα πάντα η 25η Μαρτίου πέφτει μέσα στην Ορθόδοξη Σαρακοστή. Και μιας σαν λαός ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να καταλύσουμε τη νηστεία, βασιζόμαστε στη σύμπτωση της θρησκευτικής εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου για να πέσουμε με τα μούτρα στο μη-νηστίσιμο ψάρι. Παραδοσιακά, το ψάρι αυτό θα είναι μπακαλιάρος και μάλιστα όχι φρέσκος, αλλά υγράλατος, παραδοσιακά θα μαγειρευτεί πλακί στο φούρνο με πατάτες ή τηγανητός με μπόλικο κουρκούτι ή μπραντάδα με σάλτσα ντομάτας και παραδοσιακά θα συνοδεύεται από σκορδαλιά και μαρουλοσαλάτα.
Βασικά υπάρχουν πολλές συνταγές για τα παραπάνω πιάτα, αλλά εγώ ξέρω να σας πω εκείνες που ξέρω να μαγειρεύω. Κάποιοι ίσως έχουν αντιρρήσεις σχετικά με τις ποσότητες του σκόρδου, τόσο στο πλακί όσο και στην σκορδαλιά. Τι να πω; Προσαρμόστε το στο γούστο σας και στο πόσο αντέχει το στομάχι σας.
Μπακαλιάρος παστός πλακί
Μερίδες: 6
Χρόνος: 1 ώρα και 15 λεπτά + 1 μέρα για την προετοιμασία του μπακαλιάρου
Υλικά
6 μερίδες μπακαλιάρος υγράλατος
1 ½ kgr πατάτες
3 μέτρια κρεμμύδια
7 σκελίδες σκόρδο
2 φλιτζάνια του τσαγιού χυμός ντομάτας
1 φλιτζάνι μαϊντανός ψιλοκομμένος
1 ½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
ελάχιστο αλάτι
μαύρο πιπέρι τριμμένο
Εκτέλεση
1. Από την προηγούμενη μέρα: Αφαιρούμε την πέτσα του μπακαλιάρου και τον βάζουμε σε άφθονο κρύο νερό. Τον αφήνουμε έτσι να ξαλμυρίσει για 24 ώρες, αλλάζοντας κάθε 4-5 ώρες το νερό.
2. Καθαρίζουμε και κόβουμε σε φέτες τις πατάτες, το σκόρδο και τα κρεμμύδια. Μαραίνουμε σε ελάχιστο ελαιόλαδο τα κρεμμύδια και το σκόρδο και προσθέτουμε τη ντομάτα. Σκεπάζουμε το τηγάνι και αφήνουμε περίπου 5 λεπτά να βράσει.
3. Βάζουμε σε μεταλλική γάστρα τις πατάτες, από πάνω το ψάρι, περιχύνουμε με τη σάλτσα, πασπαλίζουμε με το μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι, σκεπάζουμε με το καπάκι της γάστρας και βάζουμε στο φούρνο, στους 250ο C, για περίπου 1 ώρα, ως να ψηθούν καλά οι πατάτες.
Σε περίπτωση που δεν έχετε γάστρα με καπάκι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα απλό ταψί, το οποίο θα σκεπάσετε με αλουμινόχαρτο σε όλη τη διάρκεια του ψησίματος. Η γάστρα όμως θα διατηρήσει όλο το ζωμό του φαγητού και θα το κάνει πιο μαλακό και πιο ζουμερό. Ακόμη καλύτερο θα γίνει αν αντί της μεταλλικής χρησιμοποιήσετε πήλινη γάστρα ή δοχείο πυρέξ με καπάκι, απλά θα πρέπει να προσαρμόσετε και το χρόνο μαγειρέματος.
Σκορδαλιά
Μερίδες: 4
Χρόνος: 40 λεπτά
Υλικά
4 πατάτες
5 σκελίδες σκόρδο
2 κουταλιές της σούπας ξύδι από κρασί
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
½ κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Εκτέλεση
1. Σε αλατισμένο νερό που βράζει ρίχνουμε τις πατάτες με τη φλούδα τους, αφού τις πλύνουμε πολύ καλά. Όταν βράσουν και μαλακώσουν καλά –θα πάρει περίπου 30 λεπτά-, τις βγάζουμε, τις ξεφλουδίζουμε και τις περνάμε από τη μηχανή του πουρέ.
2. Καθαρίζουμε το σκόρδο, το λιώνουμε στην πρέσα και το προσθέτουμε στον πουρέ πατάτας, μαζί και το ξύδι και λίγο λάδι. Ανακατεύουμε προσθέτοντας κάθε τόσο λάδι, μέχρι η πατάτα να μην μπορεί να «πιει» άλλο. Αν χρειαστεί προσθέτουμε κι άλλο ελαιόλαδο, μέχρι η σκορδαλιά να αποκτήσει βελούδινη υφή.
3. Αλατίζουμε και σερβίρουμε.
Η σκορδαλιά συνοδεύει παραδοσιακά τον τηγανητό μπακαλιάρο. Μάλιστα σε πολλές ταβέρνες και μαγειρεία θα δείτε να αναφέρεται έτσι «μπακαλιάρος σκορδαλιά». Είναι όμως υπέροχη και σαν ντιπ για λαχανικά και δίνει τα ρέστα της με βραστά παντζάρια και κεφτέδες. Παιδικά απωθημένα, ε;
-English please?
… And A Happy National Holiday.
25 March is for the Greeks a reminder of power of their souls. Not many people have accomplished to gain their independence and national conscience after 400 and more years of slavery under a foreign nation?
I won’t be telling you the whole story, after all History is written on the books and if it is not there, then you might read it in each one us’ heart. I may only remind to those who will hear our National Anthem today that its verses praise and glorify this particular Holiday.
Now, to the comestible part: It is a iron-solid fact that 25 March always coincides with the Orthodox Lent. And it is also a fact that Greeks always search to find ways to cheat on the fast. So standing on the ground of the coincidence of the religious holiday of Our Lady’s Annunciation, we simply devour tons and tons of non-fast fish. Traditionally, the consumed fish will be cod –not fresh or frozen, but salted- traditionally will be cooked plaki (pronounced pla′ki) with potatoes or dipped in gruel and deep-fried or brandade with tomato sauce and will be traditionally accompanied by skordalia (pronounced skorðali′a) and lettuce salad.
There are actually hundreds of different recipes for the above dishes, but I only know to give you those that I know how to cook. Some people might have objections regarding the amount of garlic used in plaki as well as in skordalia. What can I say? You may adapt it to your taste and to the strength of your stomach.
Salted cod plaki
Servings: 6
Time: 1 hour and 15 minutes + 1 day for the preparation of cod
Ingredients
6 pieces of salted cod
1 ½ kgr potatoes
3 medium onions
7 garlic cloves
2 cups tomato juice
1 cup finely chopped parsley
1 ½ cup olive oil
a pinch of salt
black ground pepper
Directions
1. A day before: Remove the cod’s skin and put the fish filet in cold water. Let I t desalt like that for 24 hours, changing the water every 4-5 hours.
2. Peel and slice the potatoes, garlic and onions, slices 1 cm thick. Put a splash of olive oil in a saucepan and simmer the onions and garlic for 5 minutes. Add the tomato, cover the saucepan and leave to cook for about 5 minutes.
3. Put the potato slices in a metallic Pyrex, layer the fish above them, add the tomato sauce and the parsley, salt and pepper, cover with the Pyrex lid and put it in preheated oven, 250 degrees Celcius, for about 1 hour, until the potatoes are done.
In case don’t have metallic Pyrex with a lid, you may use a simple pan, which you have to cover with tinfoil throughout the cooking procedure. The lidded Pyrex, however, will maintain all the juices of the food and will make it more tender and more juicy. Better still, you may use a clay pot or heat-resistant glass Pyrex with a lid, keeping in mind that you will have to adapt cooking time.
Skordalia
Servings: 4
Time: 40 minutes
Ingredients
4 potatoes
5 garlic cloves
2 tablespoons of red wine vinegar
1 cup olive oil
½ teaspoon salt
Directions
1. Wash the potatoes with their skin on thoroughly and put them in boiling salted water. When they are cooked and tender –it takes about 30 minutes-, drain the water, peel the potatoes and mash them.
2. Peel the garlic, mash it in the garlic press and add it to the mashed potatoes, along with the vinegar and a splash of olive oil. Mix them all together, adding the rest of the olive oil bit by bit, until the potato stops absorbing it. If it’s necessary use more olive oil, for the skordalia must reach a smooth and velvet texture.
3. Add salt to taste and serve.
Traditionally, skordalia accompanies fried cod. There are lots of taverns and food spots where you might see it being reported as “cod skordalia”. Moreover it is splendid used as a dip for vegetables and boosts dramatically, the taste of boiled beetroots and meatballs. This is actually one of the dearest eating memories I have as a child…